Ośrodek Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu utworzony został na podstawie:
- art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz.U z 2017 r. poz. 2635 t.j. z późn. zm.)
oraz
- Zarządzenia Nr 68 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 30 września 2009 roku w sprawie utworzenia, organizacji i zakresu działania Ośrodka Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu (Dz. Urz. KGSG nr 11, poz. 68 z późn. zm.).
Zadania Ośrodka, strukturę organizacyjną oraz zakres obowiązków i uprawnień Komendanta Ośrodka Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu, określa Statut Ośrodka stanowiący załącznik do zarządzenia.
Ośrodek powstał na bazie znoszonych, w wyniku reorganizacji, jednostek – Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej oraz Ośrodka Tresury Psów Służbowych SG. Decyzja o lokalizacji ośrodka w południowo-zachodniej części Polski zapadła dzięki staraniom władz administracyjnych, samorządowych, komendantów Łużyckiego Oddziału SG i Ośrodka Tresury Psów Służbowych SG, związków zawodowych funkcjonariuszy i pracowników Straży Granicznej oraz przychylności Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji i Komendy Głównej Straży Granicznej.
Przystąpienie Polski do Strefy Schengen i zniesienie kontroli granicznej na granicy wewnętrznej Unii Europejskiej wymogło dostosowanie struktur Straży Granicznej do nowej rzeczywistości. Zatwierdzona przez Komendanta Głównego SG „Koncepcja funkcjonowania Straży Granicznej w latach 2009-2015” zakłada trzystopniowy proces reorganizacji struktur. Pierwszy etap przebiegał na granicy zachodniej. W myśl koncepcji do końca 2009 roku administrację odcinka zachodniego przejął Nadodrzański Oddział SG, w skład którego weszły placówki SG znoszonych jednostek – Łużyckiego oraz Pomorskiego Oddziału SG. Jednocześnie wychodząc naprzeciw nowym potrzebom szkoleniowym Straży Granicznej powstała koncepcja utworzenia ośrodka szkolenia. Głównym kierunkiem działalności Ośrodka Szkoleń Specjalistycznych SG w Lubaniu jest kształcenie funkcjonariuszy pionu postępowań w sprawach cudzoziemców oraz przewodników psów służbowych SG.
Ośrodkiem kieruje komendant przy pomocy dwóch zastępców: właściwego w sprawach dydaktycznych i logistycznych oraz kierowników komórek organizacyjnych. Zadania dydaktyczne, przy współdziałaniu z komórkami logistycznymi, zapewniającymi prawidłowe funkcjonowanie ośrodka, realizują: Zakład do spraw Cudzoziemców, Zakład Kynologii, Zakład Zabezpieczenia Działań, Zakład Ogólnozawodowy, Zakład Organizacji Dydaktyki.